Mẹ mình vẫn nói mình “con bà cả hay”, lớp 12
thích nhiều ngành học lắm, nguyện vọng đăng kí vào Đại học trải khắp các lĩnh vực
từ khoa học tự nhiên tới khoa học xã hội như Định phí, Sư phạm, Tâm lý, Luật,
Ngôn ngữ, v.v . Đứng trước nhiều sự lựa
chọn vậy thì hoang mang HQH, nhưng có những yếu tố mình đã cân nhắc rất kĩ trước
quyết định khá quan trọng này.
Thẳng thắn mà nói 99% các bạn đi du học từ
cấp 3, đặc biệt đi Úc là mong muốn định cư sau này. Hiếm lắm mới gặp trường hợp
nào kêu sẽ đi về hoặc thờ ơ với chuyện ở lại. Vì thế, mọi quyết định về ngành học,
trường học, sẽ xoay quanh chủ đề định cư. Học ngành nào nước sở tại đang cần?
Ngành nào trong danh sách ở lại? Khả năng định cư ngành đó thế nào? Phải tự chủ
động tìm hiểu những thông tin này qua các kênh khác nhau, xà quần google với mấy
group người Việt là hiểu chuyện rồi. Ngay tại thời điểm cấp 3 đã nên có hình
dung nhất định mình có thể ở lại theo đường nào và cần làm những gì. Vì thế, nếu
muốn ở lại, phải chọn học luôn ngành có trong danh sách định cư, mà khả năng
ngành đó còn ở trong danh sách phải dài hơn thời gian mình sẽ đi học Đại học/Cao
đẳng. Danh sách ngành nghề định cư thì thay đổi theo chính sánh, tình hình kinh
tế hàng năm nên mỗi ông thần sẽ có những nhận định riêng, tốt nhất là phải chủ động
tìm hiểu, rồi gạn nước trong mà quyết định, xanh chín hên xui gì cũng đành chấp
nhận. Tuy nhiên, việc thêm hay bớt ngành nào trong cái danh sách đó là cả 1 quyết
định kinh tế chính trị vĩ mô đằng sau nên sẽ mất nhiều thời gian trước khi nó được
áp dụng, nếu có tác động tới khả năng nhập cư thì chính phủ cũng sẽ tác động kiểu
gián tiếp như cắt tài trợ khoản này -> người dân giảm nhu cầu sử dụng -> không
tìm được việc làm đúng ngành -> không đủ điều kiện kinh nghiệm để xin xác nhận
đủ khả năng làm việc trong ngành đó -> không ở lại được. Vì thế, cơ bản là cứ
lựa chọn ngành học trong danh sách định cư của năm tài chính đó.
Sau đó, việc chọn ngành & chọn trường sẽ
là tổng hòa của rất nhiều yếu tố như sở thích, nguyện vọng, khả năng cá nhân,
tài chính gia đình, v.v.. Tuy nhiên, bản thân mình phải nghĩ cho 1 tương lai xa
hơn rằng việc học này sẽ quyết định rất lớn tới công việc, cuộc sống sau này,
nên yếu tố học cái gì “cần” sẽ phải cân nhắc nhiều hơn yếu tố “thích” ở đây,
sau đó là tới khả năng và tài chính.
Như hồi đó mình thích Sư phạm, mà kể cả giờ
cũng vẫn thích mà, đã rất cân nhắc giữa việc học bằng đôi Cử nhân Kinh tế với
Sư phạm Toán phổ thông (4 năm) với Cử nhân Định phí (3 năm). Suýt chút cũng đi
Sư phạm vì là đúng theo ý thích mong muốn, và lại còn thiện cảm với trường, vừa
báo điểm toàn bang xong là 5 phút sau nhận được offer (thư mời nhập học) liền
à, vì điểm cao thế ít ai đăng kí Sư phạm lắm hehe:D. Nhưng lí do quyết định cuối
cùng không chọn vì đặt lên bàn cân so sánh tương lai sau này. Sư phạm Toán ở Úc
lúc nào cũng thiếu, không sợ không có việc làm, định cư được, nhưng thu nhập
không cao. Hơn nữa, nghĩ tới cảnh làm việc với những đứa trẻ không cùng gốc văn
hóa với mình, mà vì thế chất lượng công việc sẽ không được tốt nhất thì có lẽ
không nên vì đó là việc giáo dục cho cả một thế hệ. Rồi thời gian học lâu quá,
toàn 4 5 năm để có bằng đôi Sư phạm với 1 bằng nữa chứ không có bằng đơn, học
dài thêm 1 năm là tốn thêm bao nhiêu tiền rồi, mà thường đã học vậy sẽ ra làm
Giáo viên, lựa chọn nghề nghiệp có phần hạn chế. Thầy cô mình ngày đó cũng toàn
học bằng Cử nhân đầu tiên là các ngành khoa học kĩ thuật, kinh tế kinh doanh, rồi
chán đi làm muốn chuyển ngành mới học thêm 1 2 năm bằng Sư phạm sau Đại học
(grad dip/master). Nên mình quyết định học Định phí để ít nhất có 1 cái nền cần
thiết, rồi sau này nếu muốn có thể học Sư phạm sau. Giờ thì đã nhận ra làm giáo
viên không nhất thiết phải trong khuôn khổ nhà trường, nên cũng bỏ ý định theo
Sư phạm chính chuyên rồi ahihi :D.
Việc chọn ngành học có yếu tố đầu tiên rất
quan trọng là học ngành có khả năng cao được ở lại, nhưng không nói trước được
việc mình sẽ có thẻ xanh, sẽ có quốc tịch, nên tính toán thế nào cũng cần chừa
1 đường về Việt Nam. Mình đã từng thấy có phụ huynh cho con đi từ lớp bé (cỡ lớp
8 lớp 9), rồi tính học hết lớp 10 thôi rồi cho đi học nghề để dễ được ở lại.
Đúng là ở các nước phương Tây, mấy ông thợ (thợ xây, thợ điện, thợ nước, v.v.)
có nhiều cửa ở lại hơn, mà thu nhập cũng khá lắm nha, vì thực ra dân bản xứ nó
có chịu làm đâu mà chả thiếu người nên dễ ở lại. Nhưng phụ huynh cũng nên nghĩ
tới trường hợp không ở lại được thì sao, về Việt Nam với trình độ văn hóa lớp
10 đứa trẻ sẽ sống như thế nào. Tương tự, hướng đi học lớp 11 rồi học Dự bị Đại
học (Foundation), thì xác định sẽ phải học xong bằng Đại học, chứ bỏ dở giữa chừng
vừa không có bằng lớp 12, vừa không có chứng chỉ nghề hay bằng Đại học, cũng mệt
mỏi lắm. Tóm lại là tính đường gì cũng phải đảm bảo có những văn bằng tối thiểu,
để dù không ở nước ngoài được, thì về quê vẫn có thể sống.
Lời dài tình đầy vậy, hi vọng các em lớp 12
năm nay ở Úc thi cử tốt và có quyết định bản lề sáng suốt trong công cuộc làm người lớn!
